فتق دیسک گردن+ 6 روش تشخیص فتق دیسک گردن

اگر در گردن یا قسمت بالایی پشت دردی دارید که قبلا هرگز آن را احساس نکرده اید، ممکن است دچار فتق دیسک گردن شده باشید.

موضوع کمی نگران کننده است اما با افزایش سن این بیماری غیر معمولی نیست. ممکن است بدون هیچ علامتی دچار فتق دیسک گردن شده باشید.

فتق دیسک گردن چیست؟

دیسک های گردن از استخوان های مهره گردن محافظت می کنند و در عین حال به انعطاف پذیری حرکات سر کمک می کنند. هر دیسک گردن که بین مهره های گردن مجاور روی هم قرار گرفته است، به عنوان ضربه گیر عمل می کند تا ستون فقرات تحمل فشارهای مختلف را داشته باشد.

6دیسک بین مهره ای بسیار متحرک در ستون فقرات گردنی وجود دارد. دیسک‌های گردن نازک‌تر از دیسک‌های کمر قسمت پایین کمر هستند، اما ضخیم‌تر از دیسک‌های سینه‌ای در قسمت بالای کمرهستند که کم تحرک‌تر است.

لایه های دیسک گردن

هر دیسک گردن دارای 2 بخش اصلی است:

1. لایه خارجی. این قسمت بیرونی سخت که آنولوس فیبروزوس نامیده می شود از رشته های کلاژن تشکیل شده است که هسته داخلی را احاطه کرده و از آن محافظت می کند. حلقه فیبروزوس نیز نیروهای وارد شده بر سازه را توزیع می کند.

• هسته داخلی: هسته ژله ای نرم که هسته پالپوس نام دارد، یک شبکه شل و فیبری است که در ژل موکوپروتئینی معلق است و توسط حلقه فیبروزوس مهر و موم شده است. هسته پالپوس به ایجاد بالشتک و انعطاف پذیری دیسک کمک می کند. دیسک ها باید به خوبی هیدراته شوند تا قدرت و نرمی خود را حفظ کنند و به عنوان حامل اصلی بار محوری ستون فقرات عمل کنند

با افزایش سن، دیسک‌های گردن آب از دست می‌دهند، سفت می‌شوند و انعطاف‌پذیری کمتری در تنظیم فشار پیدا می‌کنند. چنین تغییرات دژنراتیو ممکن است منجر به فتق دیسک گردن شود و زمانی این اتفاق می افتد که هسته داخلی دیسک از لایه بیرونی آن بیرون زده و با ریشه عصبی ویا عصب نخاعی تماس پیدا کرده است.

در سایر موارد، دیسک گردن ممکن است به دلیل ضربه مستقیم یا تغییرات تدریجی تخریب شود. بدون خون رسانی و پایانه های عصبی بسیار کم، دیسک گردن نمی تواند خود را ترمیم کند.

بیشتر بدانید: پماد برای گردن درد

ناحیه انتقالی بین دیسک و مهره مجاور دیسک های بین مهره ای است. صفحه انتهایی مهره نازک است و از کلاژن و استخوان متخلخل تشکیل شده است که به مواد مغذی و مقادیر محدودی خون اجازه عبور به دیسک را می دهد. اگر دیسک بین مهره ای آسیب ببیند یا عملکرد نادرستی داشته باشد، مواد مغذی کمتری به دیسک می رسد که انحطاط دیسک را تسریع می کند.

به طور کلی حرکت و فعالیت، مقدار مواد مغذی که از صفحات انتهایی مهره ها به دیسک ها عبور می کند را افزایش می دهد داشتن سبک زندگی فعال و پرتحرک، به جای بی تحرکی، می تواند به تغذیه دیسک ها کمک کند.

در حالی که دیسک‌های بین مهره‌ای به ایجاد بالشتک و انعطاف‌پذیری برای گردن کمک می‌کنند، حرکات ماهیچه‌ای توسط سیگنال‌هایی هدایت می‌شوند که از مغز از طریق نخاع و ریشه‌های عصبی ارسال می‌شوند.

بیشتر بدانید: بهترین مرکز درمان میوپاتی در ایران کجاست؟

فتق دیسک گردن

دیسک گردن می تواند انواع مختلفی از دردها را ایجاد کند یا اصلاً علائمی نداشته باشد. درد می تواند از درد در گردن، بازو و یا دست تا درد خوشه­­ ای باشد و به نواحی مختلفی منتشر شود. گاهی اوقات بی حسی یا ضعف بازو و دست نیز ممکن است وجود داشته باشد. دیسک گردن ممکن است از نوعی تروما یا آسیب گردن منشاء بگیرد وعلائم خود به خود شروع شوند.

درد فتق دیسک گردن و علائم مربوط به آن معمولا در بازو یا دست احساس می شود. با توجه به اینکه کدام دیسک دچار فتق شده است و کدام ریشه عصبی گیر کرده یا ملتهب شده است، علائم متفاوت است. به ندرت، درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی ویا ضعف می تواند به هر دو بازو یا قسمت پایین بدن در صورت آسیب دیدن نخاع وارد شود. از دست دادن کنترل روده ویا مثانه نیز از نتایج بسیار نادر فتق دیسک گردن است.

درد گردن و یا بازو ناشی از فتق دیسک گردن ممکن است کوتاه مدت باشد و فقط چند روز طول بکشد یا مزمن شود و ماه ها یا بیشتر طول بکشد. معمولاً درد می آید و می رود، یا در طول فعالیت های خاص بیشتر می شود. درد گردن و یا بازو ناشی از فتق دیسک گردن معمولاً در عرض 4 تا 6 ماه کاملاً برطرف می‌شود، حتی اگر خود دیسک بهبود نیابد.

بیشتر بخوانید: تست نوار عصب و عضله در تهران| راهنمای کامل تست نوار عصب و عضله

درمان های غیرجراحی فتق دیسک گردن

• داروهای ضد درد بدون نسخه
•  فیزیوتراپی برای تقویت و کشش گردن
• کمپرس سرد و گرم
• اصلاح فعالیت ها برای جلوگیری از حرکات دردناک

گاهی اوقات، ممکن است برای کمک به کاهش درد و بهبود توانبخشی، به استروئیدهای خوراکی یا تزریق اپیدورال یا انتخابی ریشه عصبی با استفاده از اشعه ایکس و کنتراست نیاز باشد.

دیسک گردن چیست؟

6 دیسک بین مهره ای در ستون فقرات گردنی وجود دارد. هر دیسک گردن بین مهره‌های مجاور (یکی در بالا و دیگری در پایین) قرار دارد تا بدن مهره‌ها را تحت فشار قرار دهد و به توزیع فشار از گردن و سر کمک کند. یک دیسک دارای 2 جزء اصلی است.

آنولوس فیبروزوس. این لایه بیرونی محکم از الیاف کلاژن متحدالمرکز ساخته شده است که دیسک را به اندازه کافی قوی می کند تا از لایه داخلی نرم آن محافظت کند. حلقه فیبروزوس به تحمل بارهای سنگین ستون فقرات و جذب ضربه ها کمک می کند.

هسته پالپوزوس. این فضای داخلی ژل مانند یک شبکه شل از الیاف است که در ژل موکوپروتئینی معلق و در داخل حلقه فیبروزوس محافظت می شود. هسته پالپوس بالشتک و انعطاف بیشتری برای حرکات فراهم می کند.

فتق دیسک گردن زمانی اتفاق می افتد که بخشی یا تمام لایه بیرونی محافظ آن پاره شود و مقداری از هسته پالپوزوس به داخل پارگی نشت کند. فتق دیسک معمولاً زمانی بیشترین درد را ایجاد می کند که هسته پالپوزوس، که حاوی پروتئین های التهابی است، از دیسک به بیرون و روی ریشه عصبی مجاور نشت کند. گاهی اوقات، فتق دیسک ممکن است به نخاع نشت کند.

خطر ابتلا به فتق دیسک با افزایش سن افزایش می یابد. برخی آزمایش ها حاکی از آن است که به احتمال زیاد فتق دیسک گردن در سنین 30 تا 50 سالگی ایجاد می شود. اکثر مطالعات نشان داده اند که مردان در معرض خطر بیشتر فتق دیسک گردن هستند، اما تحقیقاتی که اخیرا انجام شده نشان می دهد که زنان ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

میزان فتق دیسک گردن در جمعیت بالغ بین 0.5 تا 2 درصد تخمین زده شده است. اگرچه، بسیاری از موارد فتق دیسک گردن ممکن است تشخیص داده نشود و برآوردها ممکن است بر اساس جمعیت متفاوت باشد.

به ندرت، علائم و نشانه‌های فتق دیسک گردن به‌تدریج بدتر می شوند، نه اینکه در نهایت تثبیت شوند و خود به خود برطرف شوند. اگر ریشه عصب گردنی در حالت فشرده یا ملتهب باقی بماند، ممکن است گزگز، بی حسی و یا ضعف در بازو بیشتر شود. همچنین اگر طناب نخاعی توسط فتق دیسک گردن فشرده یا ملتهب شود، ممکن است مشکلاتی در راه رفتن، هماهنگی ویا کاهش کنترل مثانه یا روده وجود داشته باشد. این نوع نقص های عصبی نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند تا از بدتر شدن ستون فقرات و دیسک های گردن شما جلوگیری شود.

ستون فقرات از استخوان هایی به نام مهره تشکیل شده است. کار ستون فقرات صاف نگه داشتن حالت بدن شما است . همچنین طناب نخاعی شما توسط ستون فقرات احاطه شده است و از آن محافظت می کند، که شبیه لوله ای است که مایع در وسط آن جریان دارد و از مغز تا انتهای ستون فقرات شما امتداد دارد.

در بین مهره ها بالشتک های اسفنجی به نام دیسک گردن قرار دارند. دیسک های گردن شما هم گردن شما را تثبیت می کنند و هم به گردن شما اجازه می دهند که به آرامی از یک طرف به سمت دیگر بچرخد و به جلو و عقب خم شود. مانند ضربه گیر برای حرکات منظم شما و همچنین پریدن، دویدن و سایر فعالیت هایی که باعث ساییدگی بدن شما می شوند عمل می کنند و از فتق  دیسک گردن جلوگیری می کنند.

ستون فقرات شما دارای سه بخش اصلی از بالا به پایین است:

• گردن
• قفسه سینه
• کمر

هفت مهره بالای ستون فقرات شما مهره های گردنی هستند. ناحیه گردنی نخاع شما همچنین حاوی اعصابی است که به بازوها، دست ها و قسمت بالایی بدن شما متصل می شوند.

دیسک های گردنی از مهره های گردنی محافظت می کنند. مهره ها را به یکدیگر متصل می کنند تا بتوانید گردن و پشت خود را خم کنید و بچرخانید.

دیسک گردن

دیسک های گردن شما هم گردن شما را ثابت نگه می دارند و هم به گردن شما اجازه می دهند که به آرامی از یک طرف به سمت دیگر بچرخد و به جلو و عقب خم شود.

با گذشت زمان، دیسک ها فرسوده شده وشروع به تخریب می کنند. فضای بین مهره ها باریک می شود و ریشه های عصبی فشرده می شوند. این فرآیند به عنوان بیماری دیسک دژنراتیو دهانه رحم شناخته می شود. تحقیقات نشان می دهد که حدود 25 درصد از افراد بدون علائم زیر 40 سال و 60 درصد بالای 40 سال به درجاتی از بیماری دژنراتیو دیسک مبتلا هستند. با بدتر شدن بیماری دژنراتیو دیسک، گردن کمتر انعطاف پذیر می شود و ممکن است گردن درد و سفتی را احساس کنید، به خصوص در اواخر روز.

شایع ترین و بارزترین علائم بیماری دژنراتیو دیسک گردن درد گردن و سفتی گردن است. هنگامی که یکی از این شرایط بر روی یک یا چند اعصابی که از طناب نخاعی عبور می‌کنند فشار می‌آورد، می‌توانید درد، بی‌حسی یا ضعف در امتداد شانه، بازو و دست خود نیز داشته باشید.

بیشتر بخوانید:گردن درد + 5 علت شایع گردن درد و کاهش درد آن با 4 حرکت ساده

“فتق” به چه معناست؟

دیسک های بین مهره ها حاوی یک ماده ژل مانند در مرکز هستند. قسمت بیرونی هر دیسک از غضروف فیبری تشکیل شده است که ژل را در خود نگه می دارد.

وقتی قسمت بیرونی پاره می شود یا شکافته می شود، ژل می تواند بیرون بزند. این به معنای فتق دیسک است.

فتق دیسک را “دیسک پاره شده” یا “دیسک لغزنده” نیز می نامند. شما می توانید آن را مانند یک دونات ژله ای در نظر بگیرید که فیله آن بیرون زده است.

تشخیص فتق دیسک

بهترین راه برای تشخیص فتق دیسک مراجعه به پزشک است. با معاینه فیزیکی منبع درد مشخص می شود. تنها آزمایشی که برای تأیید تشخیص به آن نیاز دارید. پزشک کمر شما را از نظر نقاط دردناک بررسی می کند. پزشک از شما می خواهد که به پشت دراز بکشید و پاهای خود را به روش های خاصی بلند کنید یا حرکت دهید. اگر احساس درد می کنید، احتمالاً فتق دیسک است.

پزشکان همچنین موارد زیر را بررسی میکنند:

• رفلکس های زانو و مچ پا
• قدرت پای شما
• چگونه روی پاشنه و انگشتان پا راه می روید
• این که آیا می توانید لمس های سبک یا ارتعاشات را احساس کنید

اگر پزشک بخواهد سایر منابع درد را رد کند یا اعصاب خاصی را که تشدید شده اند مشخص کند، ممکن است آزمایشات بیشتری انجام دهد، از جمله:

     اشعه ایکس. اشعه ایکس استاندارد نمی تواند فتق دیسک را نشان دهد، اما می تواند طرح کلی ستون فقرات بیمار را به پزشک نشان دهد و تشخیص دهد که درد ناشی از چیز دیگری مانند شکستگی یا تومور است.

میلوگرام. این آزمایش از رنگ تزریق شده به مایع نخاعی و یک عکس اشعه ایکس برای تعیین فشار روی نخاع استفاده می کند.

سی تی اسکن. سی تی اسکن یا (CAT) چندین اشعه ایکس را از زوایای مختلف می گیرد و آنها را ترکیب می کند تا تصاویری از نخاع و ساختارهای اطراف آن ایجاد کند.

 ام آر آی. MRI از امواج رادیویی، میدان مغناطیسی و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر سه بعدی دقیق از نخاع و نواحی اطراف آن استفاده می کند. تصاویر MRI می توانند موقعیت دیسک فتق را مشخص کنند، داخل آن را نگاه کنند و همچنین تعیین کنند که کدام اعصاب تحت تاثیر قرار گرفته اند.

 الکترومیوگرافی (EMG). پزشک از این آزمایشات برای تشخیص فشردگی یا آسیب دیدگی عصب استفاده میکند. آزمایش EMG از دستگاهی برای تشخیص مقدار کمی الکتریسیته ای که سلول های ماهیچه ای تولید می کنند، استفاده می کند که توسط اعصاب متصل به خود تحریک می شوند. الکترود سوزنی که در عضله قرار می گیرد، فعالیت الکتریکی آن را ثبت می کند و به دنبال هر چیزی می گردد که آنطور که باید باشد.

تست نوار عصب و عضله(NCS) اغلب همزمان با EMG انجام می شود. در این آزمایش، اعصاب با تکانه های الکتریکی کوچک توسط یک الکترود در یک نقطه از بدن تحریک می شوند در حالی که الکترودهای دیگر تکانه ها را در نقطه دیگری تشخیص می دهند. مدت زمانی که طول می کشد تا تکانه های الکتریکی بین الکترودها حرکت کنند، به پزشک شما اجازه می دهد تا متوجه شود که آیا آسیب عصبی وجود دارد یا خیر.

بیشتر بخوانید: فتق دیسک کمر چیست؛ علت، علائم و درمان فتق دیسک کمر خفیف و شدید

علت فتق دیسک گردن

تشخیص اینکه دقیقاً چه چیزی باعث فتق دیسک گردن می شود دشوار است. اغلب به آهستگی و بدون هیچ دلیل مشخصی بروز می کند. اما گاهی اوقات می تواند به دلایل زیر باشد:  

1. سن. دیسک به دلیل سایش و پارگی بیشتر مستعد فتق است. زمانی که جوان تر هستیم، دیسک ها مقدار زیادی آب در خود دارند. اما با گذشت زمان با افزایش سن، میزان آب کاهش می یابد. آب کمتر در دیسک ها به این معنی است که انعطاف پذیری آنها کمتر می شود. و این بدان معناست که وقتی حرکت می کنید، می پیچید یا می چرخید، احتمال پارگی یا فتق بیشتر است. در افراد مسن تر، فتق با نیروی کمتری پاره می شود.

فتق دیسک گردن میتواند علت ژنتیکی داشته باشد.

 2- جنبش. حرکات ناگهانی و تکان دهنده می تواند باعث ایجاد این حالت شود.

 3-فشار ناگهانی. اگر جسم سنگینی را بلند کنید یا بالاتنه خود را خیلی سریع بچرخانید یا بپیچانید، ممکن است به دیسک آسیب بزنید.

علائم فتق دیسک گردن

فتق دیسک گردن یکی از شایع ترین علل گردن درد است. اگر دیسک روی یک ریشه عصبی فشار می آورد، علائم دیگر می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بی حسی یا سوزن سوزن شدن شانه یا بازو که ممکن است تا انگشتان شما پایین بیاید
• ضعف در دست یا بازو
• اگر به نخاع فشار بیاورد، علائم جدی تر است، مانند:
• تلو تلو خوردن یا راه رفتن ناهنجار
• سوزن سوزن شدن یا احساس شوک مانندی که از بدن شما وارد پاهای شما می شود
• مشکلات استفاده از دست و بازو برای انجام کارهای ظریف
• از دست دادن تعادل و هماهنگی

سخن آخر

گردن درد ممکن است به خودی خود یا با درمان محافظه کارانه پس از چند هفته بهبود یابد. اگر برای درمان فتق دیسک گردن جراحی انجام دهید، ممکن است 3 ماه تا یک سال طول بکشد تا استخوان بهبود یابد. هنگامی که گردن درد شما کاهش یافت، این به شما بستگی دارد که ستون فقرات خود را در وضعیت خوبی نگه دارید تا بتوانید از فتق دیسک گردن در آینده جلوگیری کنید.

مراقب وضعیت بدن خود باشید: همیشه گردن خود را صاف و پشت خود را به خوبی نگه دارید.

اگرچه گردن درد ناشی از بیماری دیسک گردن می تواند عود کند، اما اگر به خوبی از گردن خود و بقیه بدن خود مراقبت کنید، احتمال فتق دیسک گردن را کاهش خواهید